Kemik dokusunun kaybı sonucunda kırık rizikosunun arttığı bir durumdur. Tahminen 60 yaş ve üstünde bayanların % 60′ ı, erkeklerin ise % 30′ u osteoporoz kırıklarına maruz kalır.
Osteoporosis Tedavisi
Osteoporosun iyileştirilmesi üç kısımda odaklanır; başlangıç, hormon rehabilitasyonu ve egzersizdir. Kalsiyumdan zengin rejim ve ilaç rehabilitasyonu onay edilmiş durumdayken, egzersiz çokta iyi bir şekilde anlaşılamamıştır.
Osteoporosis gelişimini yavaşlatmak için egzersiz çok etkilidir. Bayanlar ergenlik döneminden önce egzersize başlamalıdır, dönemden bu yana kemik kitlesi fazlalaşır, 20 ile 30 yaş arasında pik yapar. İzometrik egzersizler bütün herkese, üstelik 90 yaşlarında olanlarada dahi yararlıdır.
Osteoporosun önüne geçilmesi için weight-bearing tipi egzersizler çok faydalıdır. Vücut ağırlığının yer çekimine karşılık taşınması bu çeşit egzersiz gurubuna katılır. Joging, yürüyüş, aerobik step, tenis ve basketbol bu tip sporlardandır. Bu tip egzersizler kemik oluşumunun formasyonunda önemli rol oynarlar ve kemik kitlesinin maksimum düzeye ulaşmasına katkıda bulunurlar. Bununla birlikte bu egzersizler ihtiyar kişilerde osteoporotik kırık rizikonunu fazlalaştırır. Dikkatli olmak gerekir. Pek çok egzersiz kadınlarda zararlı olabilme ihtimaline sahiptir. Yüklü egzersiz uygulaması dişilik hormonlarının seviyesini düşürmektedir. Bu düşük düzey periyot kaybına neden olabilir.
En iyi faydalar canlı, uzunca müddetli ve itinalı yürüyüşler ile elde edilir. Dikkatli ağırlık çalışması ihtiyar bayanlar için de yararlı olabilmektedir. Düşük stresli egzersizler denge ve kuvveti destekler. Weight bearing tip egzersizler adele ve kemiklere tansiyon uygulamasında bulunarak, kemik yoğunluğunun senede % 2 ile 8 kadar artışına sebeple olurlar.]]>
Dizler, sırt, kalça ve parmaklarda görülen, kıkırdak harabiyeti ile yaygın bir hastalıktır. Tahmini olarak 70 yaş ve yukarısının % 70′ inde bu rahatsızlık gözlenir. Rahatsızlık bireyin fizyolojik aktivitesini kısıtlar. Ağrı, tutukluk, yorgunluk ve yaralanma korkusu fertleri egzersizden uzaklaştırır. Egzersiz dayanıklılığın, adele kuvvetinin, esnekliğin arttırılmasına destekçi olur. Adele tutukluğunun ve ağrıların dindirilmesine, kilo kaybı ve kilonun savunmasına katkıda bulunur.
Osteoarthritis Tedavisi
Artiritisli hastalar, joging, tenis ve basketbol gibi yüksek darbeli sporlardan uzak durmalıdır. Üç tip egzersiz artiritlileli hastalara tavsiye edilmektedir; aerobik fitness, direnç idmanı , stretcing (germe hareketleri) egzersizleri tavsiye edilir. Direnç egzersizleri, izometrik egzersizleri içerir. Stretching egzersizler, gereksiz yere eklemlere baskı yapmadan esnekliği ve kuvveti geliştirir. Bisiklet , yüzme ve yürüyüş faydalıdır. Suda yapılan egzersizler artiritli hastalara özellikle taysiye edilir.
Günlük esneklik egzersizleri; yaralanma rizikonunu düşürür, davranış oranını düzenler ve sürdürülmesine yardımcı olur. Bir çok çeşit germe egzersizleri yavaş, yumuşak ve düşük güçte olmalıdır. Gerimin hissedildiği nokta germenin sınırıdır, hiçbir zaman ağrının olduğu yere ulaşılmamalıdır.
Esnekliği uygulamak sadece artiritten meydana gelen ağrıyı düşürmez, kişinin gündelik aktivitelerini yapma yeteneğini de destekler. Adele kuvvetinin yükselişi eklem çevresindeki adele kuvvetini de yükseltir, artiritisden meydana gelen ağrının düşmesine katkıda bulunur.
Osteoarthritis hastaları, kuvvet egzersizleri germe egzersizlerinden avantajlı olarak enerjiktirler ve 48 saat arayla yapılmalıdırlar. Bu egzersizler sonucu kasın kuvveti ve dayanıklılığı fazlalaşır. Bir kol ile veya yer çekimine karşılık bacak ile bir kilosu kaldırmak, direnç bandıyla çalışmak veya sabit apareyde çalışmak, tüm bunların hepsi adele formunu tertip eder.]]>
Yassı ve geniş kemikler kafa ve göğüs kemikleri, kalça ve kürek kemikleridir. Bu kemiklerin bir yüzleri hafif çukurdur.
Kısa kemikler el ve ayak kemikleri, omuz kemikleridir. Bu tür kemikler hareket ve kuvvet gerektiren yerlerde bulunurlar.
Uzun kemikler kol, önkol, bacak ve uyluk kemikleridir. Bu kemiklerin gövdesi silindir veya prizma şeklindedir. Baş kısımları ise düzgün yüzeyli ve şişkincedir. Eklem bağlantıları genel olarak bu başlarla sağlanır.
Kemiklerin beyaza yakın renklerinin yaşa göre değişmesi ayrı bir önem taşır. Kemik renkleri küçük yaştaki çocuklarla gençlerde pembe, erişkinlerde donuk beyaz, yaşlılarda ise sarımsıdır.
Kemiklerin içinde ilik adı verilen yumuşak, yağlı ve rengi sandan kırmızı ve griye kadar değişen renklerde bir madde bulunur. Kemik iliğinin kan yapımındaki önemi çok büyüktür. Çünkü kanın en önemli bölümünü meydana getiren alyuvarlar kemiğin iliğinde yapılmaktadır.
Kıkırdaklı bölümünün dışında kalan kemiklerin her yanı üstten elâstiki, hassas ve dayanıklı bir zarla kaplıdır. Bu zara kemik zan adı verilir. Kemiklerin kırılma halinde ya da hastalıklarında bu zar tamir görevi yapar.Kemikte ancak mikroskopla görülen, içe doğru dikey bazı delikler vardır. Bu deliklere Havers kanalları adı verilir.
]]>Kemik Zarı İltihapları (Periostite) :
Kemik zarı iltihapları tranva (çarpma), şiddetli soğuk veya civardaki herhangi bir iltihaptan küçük bir bölgede meydana gelebildiği gibi, bünye zayıflığından, veremden, frengiden, romatizmadan ve tifodan da olabilir.
Kemik İltihabı (Osteite) :
Kemik iliklerinin çeşitli enfeksiyonları, daha ziyade dış etkiler sebebiyle meydana gelen kırık, ezilme gibi sebeplerle kemiğe geçer veya tifo, verem ve frengi gibi genel hastalıkların etkenleri kemikte yerleşerek bu hastalığa sebep olur.]]>
Verem mikrobu omurların ön kısmını ve omurlar arası kıkırdakları tahrip eder, arka kısımlar normal yüksekliklerde kaldıklarına göre omurga öne doğru bükülür ve bu sebeple hastada kamburlaşma görülür.
Ayrıca kemik apseleri ve kemik yumuşaması gibi kemik hastalıkları da vardır. Kemik yumuşamasına genellikle kadınlarda rastlanır. Aşırı kalsiyum kaybı sebebiyle meydana gelen bu hastalık üst üste gebelik ve et yenmemesi gibi haller sonucu meydana gelebilir. Ayrıca sinirsel düzenin bir tür bozukluğu da bu hastalığın sebepleri arasındadır.]]>
Kemik veremi daha çok omurgalarda, uyluk başında, bacak kemiği alt ve üst başında, el ve ayakta, kaburga ve göğüs kemiklerinde görülür.
Kemik tüberkülozu da denilen kemik veremi özellikle yavaş ve sinsi bir başlangıç gösterir. Apselerin belirli bir hal alışına kadar, basınca ağrı veren yerel derin bir ağrı karakteristiğinde kendini gösterir. Giderek bir kabartı haline gelen bu yer yumuşamaya başlar ve arkasından da apse ortaya çıkar. Bu apse bulunduğu yerde açıldığı gibi yakındaki organlara ve eklemlere de giderek oraları da harabetmeye başlar.
Tedavi :
Kemik vereminin tedavisinde genel sağlık tedbirleri, istirahat, kuvvetlendirici ilâçlar, kalsiyum, D2 vitamini ve hastaya göre çeşitli antibiyotik ilâçlar uygulanır.
Soğuk apselerin iğne ile boşaltılması, ameliyatla açılması ve eriyen, cerahatlenen kemik boşluğunda kalmış kemik parçalarının alınması, hasta kemik boşluğunda kalmış kemik parçalarının alınması, hasta kemik boşluğunun antibiyotiklerle yıkanması hastalığın tedavisinde başarılı sonuçlar vermektedir.]]>
Kemik dokusunun yol yol lifler halinde uzaması kemiklere sağlamlık, belirli yönlerden gelen kuvvet ve ağırlıklara karşı dayanma gücü verir.
]]>Belirtileri
Kolun üst kısmındaki yumru çoğu zaman ileri fırlar ve kol hareket edemez olur. Giderek yüz yıkama ya da yüzme gibi hareketler de sık sık rastlanır. Her defasında da omuzdaki bu kayma kolaylıkla yerine konulabilir.
Tedavi
Omuz kaymalarının başlıca tedavisi ameliyattır. Ameliyat özellikle çok hareket eden ve sık sık omuz kayması görülen kişiler için gereklidir. Böyle durumlarda ameliyatla kesin sonuçlar alınabilir.]]>
Kemiklerde sertleşmenin sağlanması, kalsiyumlu fosforun yerleşmesi için D vitamini gereklidir. Bu vitaminin eksikliği halinde kemik yapısı bozulur ve kemikler yumuşak kalır. Yumuşak kemikler de vücut ağırlığı karşısında eğileceği için iskeletin şekli bozulur. Bunun sonucu olarak ta bileklerde ve parmaklarda şişlik, belkemiğinde sağa ya da sola eğilme, bacaklarda içe veya dışa doğru çarpıklık, leğen kemiğinde daralma, göğüs kafesinde yassılaşma ve göğüs kemiğinde öne doğru çıkıntı meydana gelir. Raşitik çocuklarda baş büyük, boyun kısa ve karın şişkindir. Baş derisinden çok miktarda terleme, kafa kemiklerinde çukurluklar, bıngıldaklarda geç kapanma görülür.
İleri yaşlarda da özellikle savaşlar sırasında ve esir kamplarında yeterli besin almama sonucu kemiklerde yumuşama ve biçim bozuklukları ortaya çıkar. Bu durumdaki kişilerde halsizlik, uyuşukluk ve hareket kabiliyetini kaybetmenin yanı sıra kolaylıkla çeşitli hastalıklara yakalanma durumu da ortaya çıkar. Kalsiyum eksikliğinden kaslarda kasılmalar da görülür.
Besinlerdeki kalsiyum ve fosfor azalması raşitizmin ortaya çıkması için yeterli bir sebep değildir. Bunun için D vitamininin eksikliği şarttır. Bu durumun aksi halinde yani D vitamininin eksikliğinde yeteri kadar hatta fazlasıyla kalsiyum ve fosforlu gıdalar alınsa bile raşitizm kendini gösterir.
]]>